“Qadimgi davr tarixi” bo‘limi

   Mazkur bo‘lim 1998-yil tashkil etilgan. Bo‘lim “O‘zbekistonning moddiy madaniyati va qadimgi tarixi”, “Qadimgi va o‘rta asrlar” bo‘limi kabi nomlarda faoliyat yuritgan. 2020-yil 8-iyundan “Qadimgi davr tarixi” bo‘limi deb qayta tashkil etilgan.

   Bo‘limni turli yillarda yetuk mutaxassislar: tarix fanlari doktori, professor Rustam Suleymanov (1998–2003), akademik Yuriy Fyodorovich Buryakov (2004–2012), 2013-yili “O‘rta asrlar bo‘limi” bilan birlashtirilgandan so‘ng, tarix fanlari doktori Аzimxo‘ja Muzaffarovich Аtaxo‘djaev (2016–2020) boshqargan. 2020-yili “Qadimgi davr bo‘limi” nomi bilan qayta tashkil etilgandan boshlab unga tarix fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) Dilmurod Normurodov rahbarlik qilib keldi. 2022-yildan bo‘limni tarix fanlari nomzodi Feruza Shomukaramova boshqarib kelmoqda.

   Bo‘lim faoliyati asosan, qadimiy davr tarixi, migratsiyalar, antropogenez jarayoni, ilk sivilizatsiyalar, qadimgi va o‘rta asr shaharlari hamda davlatchilik tarixi kabi yo‘nalishlarda olib boriladi.

   Hozirda bo‘lim xodimlari asosan, qadimiy davr tarixiga oid, jumladan, sivilizatsiya va davlatchilik tarixi, qadimgi shaharlarning shakllanishi, ekologiya va qadimgi sivilizatsiyalarning o‘zaro munosabatlari, arxeologik yodgorliklarni zamonaviy texnologiyalar yordamida tadqiq etish, ijtimoiy munosabatlar, ibtidoiy davrda mulkchilik va boshqaruv xususiyatlari kabi mavzularda ilmiy tadqiqotlar olib bormoqda. Bo‘lim faoliyati davomida tarixiy tadqiqotlarga turli yondosh fanlar sohasida erishilgan yutuqlarni amaliyotga joriy qilishga alohida eʼtibor qaratilmoqda.

Bo‘lim tarkibi:

  1. Bo‘lim boshlig‘i – tarix fanlari nomzodi Feruza Shokirovna Shomukaramova
  2. Bosh ilmiy xodim – tarix fanlari doktori, professor Rustam Xamidovich Suleymanov
  3. Bosh ilmiy xodim – tarix fanlari doktori, professor G‘aybulla Bollievich Boboyorov
  4. Yetakchi ilmiy xodim – tarix fanlari doktori, professor Shapulat Bazarovich Shaydullayev
  5. Kichik ilmiy xodim – Ubaydulla Mamat o‘g‘li Ismoilov
  6. Kichik ilmiy xodim – Аhrorjon Аhadjon o‘g‘li Аbdug‘aniyev
  7. Kichik ilmiy xodim – Ortiq Oltiboy o‘g‘li Elmuratov
  8. Kichik ilmiy xodim – Ozodbek Po‘lat o‘g‘li Eliboyev
  9. Kichik ilmiy xodim – Elyor Doniyor o‘g‘li Rahimov
Xodimlar

Bo‘lim boshlig‘i

FERUZA SHOKIROVNA SHOMUKARAMOVA
Tarixshunoslik va manbashunoslik Tarix fanlari nomzodi
E-mail: shferuza@yandex.ru

1972-yil 29-fevralda Toshkent viloyati Chinoz shahrida tug’ilgan.

1996-yili Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika institutini bitirgan.

2007-yildan tarix fanlari nomzodi (dissertasiya mavzusi: XX asr tarixshunosligida Mirzo Ulug’bek hayoti va faoliyati).

2008-yildan “Tarixshunoslik va manbashunoslik” markazi (bo’limi) katta ilmiy xodimi

Amir Temur va Temuriylar davri tarixi va tarixshunosligi, O’zbek davlatchiligi tarixi va tarixshunosligi masalalari, O’zbekistonda arxeologiya fani shakllanishi va rivojlanishi masalalari ilmiy yo’nalishlarida tadqiqot olib boradi.

Asarlari

  1. Города периода «мусульманского ренессанса» в исследованиях Хорезмской археолого-этнографической экспедиции. Xorazm Ma’mun akademiyasi axborotnomasi jurnali. №8. 2020. C. 149-157.
  2. Историк и археолог Яхъя Гулямов и его вклад в развитие исторической и археологической науки в Узбекистане. O’zbekiston arxeologiyasi jurnali. № 1(18). 2019. С. 3-18.
  3. Научное наследие Мирзо Улугбека в историографии XX – начала XXI века. Самарканд. 2019.
  4. Изучение истории государства Амира Темура и Темуридов в конце XIX – начале XX вв. Очерки историографии истории государственности Узбекистана. Том 2. Ташкент. 2019. С. 57-73.
  5. Историография истории государственности периода правления Амира Темура в 20 – 80-е годы XX века Очерки историографии истории государственности Узбекистана. Том 1. Ташкент. 2018. С. 86-101.
  6. Михаил Евгеньевич Массон и археология Средней Азии. O’zbekiston arxeologiyasi jurnali. № 1(14). 2017. С. 75-92.
  7. Василий Вяткин и Самаркандская старина. Журнал Вопросы философии, истории и культуры. Москва-Магнитогорск-Новосибирск.            № 1(51). 2016. С. 408-422.
  8. К истории изучения вопроса о самовольных археологических раскопках на территории Туркестанского края в конце XIX века. Humanities and Social Sciences in Europe: Achievements and Perspectives. 10th International symposium. 7th June 2016. Austria. Vienna. P. 16-21.
  9. Проблемы организации охраны и реставрации памятников культуры Узбекистана в 1917-1924-е годы. O’zbekiston tarixi jurnali. № 1. 2015. С. 78-89.
  10. Жизнь и деятельность Мирзо Улугбека в историографии XX века. Мирзо Улуғбекнинг ҳаёти ва ижоди XX аср тарихшунослигида. Тошкент. 2012. 

Bosh ilmiy xodim

RUSTAM HAMIDOVICH SULEYMANOV
Qadimgi davr tarixi bo`limi tarix fanlari doktori, professor
E-mail: www.sr39@mail.ru

   1939-yil 30-mayda Toshkent shahri Mirobod tumanida tug‘ilgan.

   1962-yilda Toshkent davlat universiteti (hozirgi Mirzo Ulug’bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti)ni bitirgan.

  1968-yilda tarix fanlari nomzodi (dissertatsiya mavzusi: Статистическое изучение культуры грота Обирахмат) 1997-yildan tarix fanlari doktori (dissertatsiya mavzusi: Древняя культура Южного Согда), 2019-yildan professor.

    2020-yildan hozirga qadar Tarix instituti bosh ilmiy xodimi (o‘rindosh).

    Markaziy Osiyoning tosh davri arxeologiyasi, kulochilik tarixi, migratsiyalar kabi ilmiy yo‘nalishlarda tadqiqotlar olib boradi.

Asarlari

  1. Replacement of Neanderthals by Modern Humans in North Eurasia (VI): The Uzbekistan-Japan Joint Prehistoric.(Nishiaki, O. Aripdjanov, O. Engeshed, B. Sayfullaev, E. Grodeeva, H. Nakata, S. Arai, and A. Noguchi. 2019).
  2. Suleymanov R.H., Aripdjanov O. Issues at transitions from the lower to the Middle paleoloithic in central Asia. Paleoasia. 2018. The international workshop. Central history of paleoasia. Integrative resend on the Formative processes at modern human centuries in Asia December 15–18. Kyoto. Japan.
  3. Сулейманов Р.Х., и др., Археологический разведки в долине Кашкадарьи проблемы истории, археологии и этнологии Центральной Азии. Ташкент, 2018.
  4. Сулейманов Р.Х. К историкам является глобализации в Центральной Азии. Тезисы международной конференции формирование историко-культурных областей в Центральной Азии «проблемы» этнической географии. Ташкент, 2018.
  5. По поводу двух кладов медных монет государства Темура (XV в.).  Аmir Temur davrida Movarounnahr (arxeologiya, tarix, madaniyat). Toshkent, 2018. С. 131–152.
  6. Отдельные находки эпохи бронзы на территории Эски Лангар Кашкадарьинской области. "Markaziy Osiyo tarixi va arxeologiyasi muammolari" mavzusidagi Respublika ilmiy konferensiya materiallari. Samarqand, 2018. С. 67. (coв. Ш. Б. Шоназаров)
  7. Миграции дахов и диффузия их культуры и религии. Религии казахстана и Централъной Азии на Великом шёлковом пути. Материалы международной научно-практической конференции 12–13 июня 2017 года. Алматы, 2017.
  8. Сулейманов Р.Х. О дахо-сарматском археологическом комплексе в Средней Азии. Сборник материалов конференции, посвященный 70-летию академика РАН В. Я. Бутанаева. Бишкек, 2016.
  9. Replacement of Neanderthal’s by modern Humans in North Eurasia: The Uzbekistan – Japan joint Paleolithic research in 2016. Ancient orient revealed through Excavations in 2016., proceedings of the 21 st Annual Meeting of Excavations. Japanese Society for west Asian Archeology. Tokyo, 2016.
  10.  Древний Нахшаб. Тaшкент, 2000.

Yetakchi ilmiy xodim

SHAPULAT BAZAROVICH SHAYDULLAYEV
QADIMGI DAVR TARIXI BO`LIMI TARIX FANLARI DOKTORI, PROFESSOR
E-mail:

   1960-yil 12-avgustda Surxondaryo viloyati  Qumqo‘rg‘on tumanida tug‘ilgan.

   1990-yil “Памятники раннежелезного века Северной Бактрии” mavzusida tarix fanlari nomzodlik dissertasiyasini yoqlagan.

   2010-yili “O‘zbekiston hududida davlatchilikning paydo bo‘lishi va rivojlanishi (Baqtriya misolida)” mavzusida tarix fanlari doktorlik dissertasiyasini yoqlagan.

   2022-yildan hozirga qadar Tarix instituti yetakchi ilmiy xodimi (o‘rindosh).

   O‘zbekiston hududida davlatchilikning paydo bo‘lishi va rivojlanishi bo‘yicha ilmiy ishlar olib boradi.

Asarlari

  1. Шайдуллаев Ш.Б. Харали тарихий географияси. Ўзбекистон тарихи илмий журнали. 3/2021. 56 – 65.
  2. Shaydullaev Shapulat, J Lhuillier, O Khamidov, A Shaydullaev. Recherches archéologiques menées par l'Expédition archéologique internationale ouzbek-français dans la région de Surkhandarya en 2018. Archaeological Researches in Uzbekistan, 2020, (12), pp.352-360
  3. Shaydullaev Shapulat, L Damašek, R Kinaston, R Kramer, M Šmolková, D Pilař. Archaeological excavations at Lungi Tepa, south Uzbekistan. Preliminary Report for Season 2019. Studia Hercynia XXIV/1 (2020). p. 159-178
  4. Shaydullaev Shapulat, Ladislav Stančo, Petra Tušlová. Sherabad Oasis. Tracing Historical Landscape in Southern Uzbekistan. Reports of Czech-Uzbekistani Archaeological Mission in southern Uzbekistan. Vol. 2. Prague : Charles University/Karolinum Press, 2020. 495 p.
  5. Мирзаликурган - новый античный памятник на юге Узбекистана. “Ўзбекистон археологияси” журнали. 25-сон. 2/2020.
  6. Илк динлар тарихини ўрганишда услубий англашилмовчилик (археология манбалари ва янгича ёндашув) Ўзбекистон тарихи илмий журнали. 2020 йил. 3-сон.
  7. “Қабрсиз маданият” даҳмалари. Ўзбекистон археологияси илмий журнали. Декабр сони. 2020.
  8. The new study on the history of the early religions archaeological sources or innovative approach to the problem. American journal of social and humanitarian research. Volume: 1 Issue: 5 october 2020. P. 17-23
  9. Shaydullaev Shapulat, J Lhuillier, L Stančo. The work at Burgut Kurgan and other Iron Age sites in Kayrit Oasis. Formation of historical-cultural areas in Central Asia and problems of ethnic geography, pp.14-17, 2019.
  10. Shaydullaev Shapulat, J Lhuillier, JB Sarmiento, O Khamidov, J Bessenay. New insights on the early Iron age in Bactria: The Kayrit oasis. Древности Иосточной Европы, Центральной Азии и Южной Сибири в контексте связей и взаимодействий в евразийском культурном пространстве (новые данные и концепции) Материалы Международной конференции. К 100-летию отечественной академической археологии. 2019. C. 96-97.

Bosh ilmiy xodim

ASHRAF AHMEDOV
Qadimgi davr tarixi Tarix fanlari doktori, professor
E-mail: axmedovashraf82@gmail.com

   1939-yil 29-dekabrda Toshkent shahrida tug‘ilgan.

   1963-yilda Toshkent davlat universiteti (hozirgi Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti)ni tamomlagan.

   1987-yilda tarix fanlari doktori (dissertatsiya mavzusi: Muhammad Al-Xorazmiyning ilmiy merosi va umumiy fan madaniyat tarixidagi roli), 2021-yildan professor.

    2021-yildan hozirga qadar Tarix instituti bosh ilmiy xodimi (o‘rindosh).

    Fan tarixi, O‘rta Osiyo olimlarining matematika faniga qo‘shgan hissasi ilmiy yo‘nalishlarida tadqiqot olib bormoqda.

Asarlari

  1. Хоразм Маъмун академиясида аниқ фанларнинг ўрганилиши ва унинг жаҳон фанидаги ўрни. Хоразм тарихи замонавий тадқиқотларда. Тошкент-Урганч, 2019. Б. 288-292.
  2. “Ўзбекистон тарихи” хрестоматияси хакида. // манбашунослик, тарихнавислик, тарих та- методлари ва методологиясининг долзарб масалалари” мавзуидаги Республика  VII илмий- назарий конференциясининг материаллари” №7, -Тошкент, 2015 тўплами, 50. 536.
  3. Ватан тарихининг олтин сахифалари, макола.// “Зиё Буниёдов. Марказий Осиёга дойр тадкикотлар.Тошкент, 2012, китобида 283-288 б.
  4. Мухаммад ал-Хоразмий, рисола.// Тошкент, 2011. 3 б.т.
  5. Улугбек Мухаммад Тарагай, рисола.// Тошкент, 2011. 3 б.т.
  6. Бузург ибн Шахриёр, таржима.// Тошкент, 2011. 6,5 б.т.
  7. Темур тузуклари. Янги нашрида изохдар.// Тoшкент, 2011. 0,5 б.т.
  8. "Темур тузуклари"ни Урганишдаги баъзи муаммолар”, макола.// “Темурийлар тарихига ٠ид манбалар: тавсиф, таржима, тадкикот. 5 китоб” тўпламида.-Тошкент, 2011. 16-26 б.
  9. Мирзо Улугбекнинг Самарканддаги иккинчи мадрасаси, макола. // “Темурийлар тарихига оид манбалар. 4 китоб” тупламида, Ташкент, 2010. 5-9 б.
  10. Biruni’s “Geodesy”, thesis.// In: “International seminar on a renotied scholar and first indologist “Abu Rayhan al-Beruni and his relevance to todays world,” 24-26 march, 2010. new Delhi 25,20 p.

Katta ilmiy xodim

DILMUROD RAHMATULLAYEVICH NORMURODOV
Arxeologiya Tarix fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD)
E-mail: d.r.normurodov@mail.ru

   1983-yil 2-yanvarda Qashqadaryo viloyati Dehqonobod tumanida tug‘ilgan.

   2007-yilda Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti bakalavr, 2009-yilda magistratura bosqichini tamomlagan.

   2020-yildan tarix fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) (dissertatsiya mavzusi: Toshkent vohasining qadimgi va o‘rta asrlar davri moddiy madaniyati tarixi (miloddan oldingi XIII – milodiy XIII-asrlar).

   2020-yildan Qadimgi davr tarixi bo‘limi boshlig‘i.

   Qadimgi va o‘rta asrlar davri moddiy madaniyati tarixi, O‘zbekiston arxeologiyasi yo‘nalishlarida tadqiqot olib boradi.

Asarlari

  1. Оҳангарон ҳавзасининг илк ўрта асрлардаги маъмурий бошқарув марказлари ва уларнинг тузилиши. Ўзбек давлатчилиги тизимида даргоҳ ва девонлар фаолияти тарихидан (VI–ХХ биринчи ярми). Тошкент, 2020/ 64–80 бетлар.
  2. Тошкент воҳасининг қадимги ва ўрта асрлар даври моддий маданияти тарихи (милодан аввалги XIII – милодий XIII аср бошлари). Тарих фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) илмий даражасини олиш учун ёзилган диссертация автореферати. Тошкент, 2020. 58 бет.
  3. The physical and geographical situation during the epoch of development of ancient tashkent oasis. International Scientific Jurnal Theoretical & Applied Science. Philadelphia, USA. Jule 07 (75). 2019. – P. 160-168.
  4. Ўрта асрларда Мовароуннаҳрда боғ яратиш санъати. Мавераннахр в эпоху Амира Темура. Археология, история, культура. Тошкент, 2018. 266–284 бетлар.
  5. Банокат – Шоҳруҳия қалъаси. Moziydan Sado. 2016. № 3. (71). 45–47 бетлар.
  6. “Кеши Дилкаш” тангаси хусусида. Марказий Осиё тарихи ва маданияти (ЎзМУ тарих факультетининг “Археология ва этнология” кафедраси мақолалари тўплами). Тошкент, 2016. 266–271 бетлар.
  7. Кўгайтепа ёдгорлигида амалга оширилган янги археологик тадқиқот ишлари натижалари. ЎзМУ хабарлари. Махсус 4-сон. 2012. 29–32 бетлар.
  8. Қовунчи маданиятининг археологик ўрганилиши тарихининг айрим масалалари. ЎзМУ хабарлари. Махсус сон. 2011. 104–108 бетлар.

Kichik ilmiy xodim

UBAYDULLA MAMAT O‘G‘LI ISMOILOV
Qadimgi davr tarixi
E-mail: ubaydulla.ismoilov.94@.mail.ru

1994-yil 29-iyunda Surxondaryo viloyati Qumqo‘rg‘on tumanida tug‘ilgan.

2018-yilda Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetini bakalavr, 2020-yilda magistratura bosqichini tamomlagan.

2020-yildan Tarix instituti kichik ilmiy xodimi.

Arxeologiyada zamonaviy texnologiyalar, o‘zbek va dunyo xalqlarining kelib chiqishi kabi ilmiy yo‘nalishlarda tadqiqotlar olib boradi.

Asarlari

  1. On new discoveries of Kaunchi culture found in Yangiyul district. Internotional Scientific. Jurnal Theoretikal & Applied Science. Volume. 92. Philadelphia. USA. 2020. Pр. 140–143 (with written Dilmurod Normurodov).
  2.  Ertosh-Do‘lana – o‘zbek xalqining noyob arxeologik yodgorligi. Актуальные научные исследования в современном мире. журнал. Выпуск 2(58). Часть 5. Украина, Переяслав. 2020. С. 58.
  3. Ertosh-Do‘lana mozor qo‘rg‘onidagi qabrlar tuzilishi va dafn marosimlari . Moddiy-maʼnaviy meros va umumbashariy qadriyatlar. Respublika ilmiy-amaliy anjumani materiallari. Toshkent. 2020. 250-257 – betlar.
  4. Ertosh-Do‘lana yodgorligida olib borilgan arxeologik tadqiqotlar. O‘zbekistonda arxeologik tadqiqotlar. Samarqand. 2020. 335-bet (H.Matyakubov, D. Normurodov, B. Isabekovlar bilan birgalikda yozilgan)

Kichik ilmiy xodim

AHRORJON AHADJON O‘G‘LI ABDUG‘ANIYEV
Qadimgi davr tarixi
E-mail: ahrorjon.abduganiyev@mail.ru

   1995-yil 3-fevralda Namangan viloyati Uychi tumanida tug‘ilgan.

   2018-yildan Andijon davlat universitetini bakalavr, 2020-yilda Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universitetini magistratura bosqichini bitirgan.

   2021-yildan hozirga qadar Tarix instituti stajor-tadqiqotchisi.

   O‘rta Osiyoda bronzadan antik davrgacha bo'lgan jamiyatdagi ijtimoiy tuzum, boshqaruv xususiyatlari, gender masalalari kabi yo‘nalishlarda tadqiqotlar olib boradi.

Asarlari:

1. Zentralasien ist eine region, in der religiose traditionen entwickelt warden. Digest of articles. Scienc, research, development . 26. Berlin, 2020. 71–74 – seiten.

2. O‘rta Osiyo – siyosiy, iqtisodiy, madaniy va diniy yodgorliklar rivojlangan hudud. Ilmiy va innovatsion izlanishlar – magistrlar nigohida mavzusidagi ilmiy-amaliy konferensiya materiallari. Toshkent, 2020. 112–114-betlar.

3. Namangan viloyati toponimikasi. O‘zbekiston tarixining dolzarb masalalari yosh tadqiqodchilar nigohida. Toshkent, 2019. 116-119-betlar.

4. O‘rta Osiyo – tamaddunlar, dinlar tutashgan joy. Markaziy Osiyo tarixi va madaniyati. Toshkent, 2019. 147–150-betlar.

Laborant

ELYOR DONIYOR O'G'LI RAHIMOV
Qadimgi davr tarixi
E-mail: rahimovelyor248@gmail.ru

2002-yil 12-aprelda Toshkent shahar Yashnaobod tumanida tug‘ilgan.

2019-yildan O‘zbekiston Milliy universiteti talabasi.

2021-yildan Qadimgi davr tarixi bo‘limi laboranti.

Arxeologiya, tarixiy geografiya ilmiy yo‘nalishlarida tadqiqot olib boradi.

Tadqiqotlar

1. 1998–2003-yillar. Ilk sivilizatsiyalar. O‘zbekistonda ilk davlatchilikning shakllanishi.

2. 1998 –2003-yillar. Qadimiy va o‘rta asrlar moddiy-madaniyat tarixi. O‘zbekistonning meʼmoriy yodgorliklari.

3. 2003–2007-yillar. O‘rta Osiyoning qadimgi sivilizatsiyalari va ekologiyaning o‘zaro bog‘liqligi.

4. 2007–2011-yillar. Qadimda va o‘rta asrlarda O‘zbekistonning moddiy va maʼnaviy madaniyati tarixi.

5. 2016–2021-yillar. Movarounnahr – Аmir Temur davlatining iqtisodiy, ilm-fan va madaniyatining asosiy markazi sifatida (ashyoviy va yozma manbalar asosida).

6. 2019–2021-yillar. Qadimgi Shosh va Xorazmning arxeologiya yodgorliklari va muqaddas qadamjolarini xaritalashtirish hamda tadqiqotlar olib borish (Xalqaro turizm yo‘nalishlari tarmog‘ini rivojlantirish).